Is it the beginning of the end for the legend of Erdoğan? For the first time in his political career, Tayyip Erdoğan couldn’t get what he wanted in an election that he got involved in. Even though he has no legal connection because he is the president, his political party – that he clearly supported by openly canvassing, even travelling from city to city holding public demonstrations – couldn’t get the majority to form a government alone this time, though having become the first party again by far. 13 years of single-party government in Turkey have ended. Compulsorily, a coalition government is going to be formed or there will be an early election
Surely, there may be many different reasons for the decreasing support of Erdoğan. In the presidential election one year ago, Erdoğan came out victorious in the first round by having received 52 per cent of votes; but the ruling party that he supported, barely obtained 41 per cent. Despite the evidences that show that himself, his family and his close circle of ministers were illegally acquiring high amounts of money before he became President, Erdoğan had great public support. The biggest mistake that Erdoğan did -according to me- was to misinterpret this support, believing it would continue no matter what he does. Moreover, people who voted for him, knowing that he was corrupt, couldn’t tolerate anymore buildinghimself a palace with state money, having held public demonstrations supporting his own political party with state money, and having used state money for luxury spending for his own surroundings, no sooner than he was elected president. While opposition parties were pledging those amounts of money to be transferred to the public, the ruling party only pledged the continuity of the current situation.
Actually, the result cannot be counted as a great defeat for the ruling party. While its closest opponent took 25 per cent of votes, having received 41 per cent of votes, however, is a victory. But, despite the fact that the ruling party couldn’t take 50 per cent of valid votes, the electoral system, which enables it to get a power above 50 per cent in parliament, did not work in its favour at this election. Thanks to The Peoples’ Democratic Party (based on the Kurdish political movement), the thing that no one could even imagine one year ago happened and the single dominance of Erdoğan has been prevented (although it remains to be seen whether it is to be temporary or permanent).
Erdoğan is aware that there is a way to turn around the situation, which looks like a disaster for his own political career at first sight, but may actually be an opportunity to make his dreams come true. Unless a government, free of problems as it is now, can be formed, the country will hold an early election; this would be the indicator that Erdoğan was right about the presidential system. Erdoğan previously claimed that the “presidential system is a must for the stability of the management of the country or else, the system would produce crises if it is forced into coalitions”. For his opponents, Erdoğan’s whole aim is to completely take over the country’s management and to rule alone for long years. The presidential system is a means to that end. A great part of voters, who support Erdoğan, actually were not seeing the presidential system as necessary at all. However, if a government is not formed in the coming days, the impression will arise, that the presidential system is an imperative and Erdoğan was right.
Right now, there are four political parties in the Turkish parliament. The ruling, conservative and Islamic, Justice and Development Party (AKP), which is formed by Erdoğan and has 258 representatives.The Republican People’s Party (CHP), which is secular-nationalist and social democratic, and has 132 representatives. Conservative and deeply nationalist, the Nationalist Movement Party (MHP), has 80 representatives and the People’s Democratic Party, which is based on the Kurdish political movement, anti-nationalist, libertarian and feminist, has 80 representatives as well.
This result made opponents of the Justice and Development Party very excitement right after the election. That is, because the Republican People’s Party, the Nationalist Movement Party and the Peoples’ Democratic Party (the opposition) could form a government without the Justice and Development Party by agreeing amongst each other. Thus, thirteen years of domination of the Justice and Development Party and Erdoğan could have ended. Mathematically, it seemed to be possible. However, after the first flush of victory had gone, truth was faced – notably “nationalism”, which is one of the biggest obstacles against rational thinking, which is the reason of tens of thousands of people’s deaths and a headache of Turkey since years. The Nationalist Movement Party stated it would not be any part of a formula that includes the People’s Democratic Party (because it is the party that Kurds have supported). They were those who said, “disarm yourself, come to the parliament and seek your right through politics”, when the Kurds did exactly that, they became their biggest enemy. Today, while the People’s Democratic Party is ready to support every formula against the Justice and Development Party, even by supporting from the outside a government formed by the (deeply Turkish nationalist) Nationalist Movement Party; while refusing with furious nationalism, the Nationalist Movement Party condemns the country to a formula with only the Justice and Development Party, which it opposed many years.
Unless a miracle happens, the mathematical possibility to end the dominance of Erdoğan and his party is going to remain a dream that will not come true. Those who demand Erdoğan and his circle to be judged for the corruption they’ve done would have to wait for a while longer. Just like Erdoğan wished, a government that is under his control is going to be formed and in the next election, there will be a feeling that coalitions do not work efficiently. Thanks to his party, which will substantially raise its votes in that election, Erdoğan will resume his dreams of “being the one man” once more.
The future scenario, which is optimistic for Erdoğan and pessimistic for his opponents, is like this. But, in my opinion, there is a single way for Erdoğan to succeed: to put an end to the remarkable luxurious spending provided by the state budget and funding people who have low incomes, just like his opponent’s pledge. Even though it appears a simple thing to do, for Erdoğan, it seems to be the least probable scenario of all.
Seçim Vurdu, Milliyetçilik Kurtardı
Erdoğan efsanesi için sonun başlangıcı mı? Tayyip Erdoğan, siyasi kariyeri boyunca ilk defa, dahil olduğu bir seçimde istediği sonucu alamadı. Cumhurbaşkanı olduğu için yasal olarak bir bağlantısı olmasa da, seçimlerden önce açıkça desteklediği ve hatta şehir şehir dolaşarak, mitingler yaparak açıkça oy istediği partisi; gerçi yine açık ara birinci parti oldu; ama bu kez tek başına hükümeti kurabilecek çoğunluğu elde edemedi. Türkiye’deki 13 yıllık tek parti egemenliği artık sona erdi. Mecburen bir koalisyon hükümeti kurulacak ya da tekrar seçime gidilecek.
Erdoğan’a olan desteğin azalmasının çok farklı sebepleri sayılabilir elbette. Bir sene önceki Cumhurbaşkanlığı seçiminde, ilk turda yüzde 52 oy alarak galip çıkan Erdoğan’ın, bu seçimde desteklediği iktidar partisi ancak yüzde 41 oy alabildi. Cumhurbaşkanı olmadan önce kendisinin, ailesinin ve yakın çevresindeki bakanların; yasadışı yollardan yüksek miktarda para edindiklerini kesin şekilde gösteren delillere rağmen, böyle yüksek bir halk desteği elde etmişti Erdoğan. Erdoğan’ın -bence- en büyük hatası, bu yüksek desteği, o ne yaparsa yapsın halkın kendisini destekleyeceği şeklinde yorumlaması oldu. Zaten yolsuzluk yaptığını bile bile ona oy veren insanlar; bir de Cumhurbaşkanı olur olmaz, devlet parasıyla kendisine saray inşa ettirmesini; devlet parasıyla, kendi partisini destekleyen mitingler yapmasını; devlet parasını, kendi çevresi için lüks harcamalara kullanmasını daha fazla hoş göremediler. Muhalefet partileri, bu paraları halka aktarmayı vaat ederken; iktidardaki parti, ancak mevcut durumun devamını vaat edebildi.
Aslında sonuç iktidar partisi için büyük bir yenilgi sayılmaz. En yakın rakibi yüzde 25 oy almışken; yüzde 41 oy almak yine de bir zaferdir. Ama iktidar partisi oyların yüzde 50’sini alamasa bile, partinin mecliste her zaman yüzde 50’nin üzerinde bir güç elde etmesini sağlayan seçim sistemi, bu seçimde onun lehine çalışmadı. Temeli Kürt siyasi hareketine dayanan Halkların Demokratik Partisi’nin son derece riskli ve bir o kadar da kazanç vaat eden kararı sayesinde; bir sene kadar önce belki de kimsenin hayal dahi edemeyeceği şey gerçek oldu ve Erdoğan’ın ülkenin tek hakimi olması (geçici veya kalıcı olduğu henüz belli değil ama) engellenmiş oldu.
Erdoğan, ilk bakışta kendi siyasi kariyeri açısından bir felaket gibi görünen durumu, fırsata çevirmenin bir yolu olduğunun ve hala hayallerini gerçekleştirebileceğinin farkında… Eğer şimdiki durumda; işleyen, sorunsuz çalışan bir hükümet kurulamaz ve ülke erken seçime giderse; bu, Erdoğan’ın başkanlık sistemi konusunda haklı olduğunun göstergesi olacak. Yani Erdoğan, “ülke yönetiminin istikrarı için, Başkanlık sisteminin şart olduğunu; aksi takdirde, koalisyonlara mecbur bırakıldığında sistemin krizler üreteceğini” iddia ediyordu. Muhalifleri için, Erdoğan’ın tüm amacı; ülke yönetimini tamamen eline geçirmek ve uzun yıllar tek başına hükmetmek.Başkanlık sistemi de bunun bir aracı. Erdoğan’ı destekleyen seçmenlerin büyük bir kısmı da, başkanlık sistemini çok da gerekli görmüyorlardı aslında. Ama eğer önümüzdeki günlerde bir hükümet kurulamazsa; seçmenin gözünde, Erdoğan’ın haklı olduğu ve başkanlık sisteminin zorunlu olduğu gibi bir izlenim oluşabilir.
Şu anda Türkiye parlamentosunda 4 parti var: Erdoğan’ın kurduğu, iktidardaki muhafazakar ve İslamcı Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) 258; laik milliyetçi ve sosyal demokrat Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 132; muhafazakar ve koyu milliyetçi, Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) 80 ve temelinde Kürt siyasi hareketi bulunan anti-milliyetçi, özgürlükçü, feminist Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) 80 milletvekili var. Bu sonuç, AKP muhaliflerinin, seçimden hemen sonra büyük bir heyecana kapılmalarına neden oldu. Çünkü CHP, MHP ve HDP; aralarında anlaşarak, AKP dışında bir hükümet kurabiliyorlardı. Yani AKP ve Tayyip Erdoğan’ın giderek diktatörleşme yolunda ilerleyen 13 yıllık egemenliği artık sona erebilirdi. Matematiksel olarak bu mümkün görünüyordu. Ancak ilk zafer sarhoşluğu atlatıldıktan sonra; Türkiye’nin yıllardır başının belası olan, on binlerce insanın ölümüne neden olan ve insanların akıllı mantıklı düşünmeleri önündeki en büyük engellerden biri olan “milliyetçilik” gerçeğiyle yüzleşildi. (HDP Kürtlerin desteklediği parti olduğu için) MHP, içerisinde HDP’nin olduğu hiçbir formüle dahil olmayacağını açıkladı. Yani Kürtlere yıllarca “silahı bırak, gel mecliste siyasetle hakkını ara” diyenler; Kürtler aynen bunu yapınca; adeta onların en büyük düşmanı oldular. Bugün HDP, AKP karşısındaki her formülü, hatta MHP’nin (yani koyu Türk milliyetçisi partinin) dahi hükümet kurmasını dışarıdan desteklemeye hazırken; MHP, HDP oylamada çekimser kalıp kendilerini iktidara taşımasını bile kabul etmeyecek kadar gözü dönmüş bir milliyetçilikle; yıllarca muhalefet ettiği AKP’li bir formüle ülkeyi mahkum etti.
Görünen o ki; eğer bir mucize gerçekleşmezse; Erdoğan ve partisinin egemenliğine son vermek, matematiksel olarak mümkün görünse de, gerçekleşmeyecek bir hayal olarak kalacak. Erdoğan ve çevresinin, yaptıkları yolsuzluklardan dolayı yargılanmasını isteyenler, bir süre daha beklemek zorunda kalacaklar. Tam da Erdoğan’ın istediği gibi, onun kontrolünde, geçici bir hükümet kurulacak ve bir sonraki seçime, koalisyon ile çözüm üretmenin mümkün olmadığı algısıyla gidilecek. Bu seçimde de oylarını büyük oranda arttıracak olan partisi sayesinde Erdoğan; tekrar “tek adam olma” hayallerine kaldığı yerden devam edebilecek.
Erdoğan için iyimser, muhalifleri için kötümser gelecek senaryosu böyle. Ama Erdoğan’ın bunu başarmasının -bence- bir tek yolu var: Devlet bütçesinden yaptığı dikkat çekici lüks harcamalara bir son vermesi ve muhaliflerinin vaat ettiği gibi düşük gelirlilere yönelik yatırımlar yapması. Erdoğan’ın bunu yapabilmesi ise, aslında basit bir iş olsa da, senaryoların en düşük olasılıklı olanı gibi görünüyor.
