By comparison with the rest of the World, Turkey has specific contradictions about so many matters. A political structure in which the political party that is representative of conservative ideology represents “change” and the primary parties opposed to this ideology represent “status quo and old system” is probably only special to Turkey…
The unsettled political system, which is searching balance since transition to the multi-party system in 1945, doesn’t seem to be able to build on proper grounds for the coming years either.
After all the changes the political system has been through since the 1920s, it wouldn’t be right to say that the Republican People’s Party, the founder party of the republic and the main opposition party, has become clearer in its position. Predicting now whether the Republican People’s Party’s way is going to be more leftist, socialist, libertarian or more rightist, nationalist and “status quo-ist” in a decade later seems nearly impossible.
It seems not to change and will not change its way at first sight. The main ideology it represents is Turkish nationalism; even though the Nationalist Movement Party is the second opposition party by numbers; how to follow a path about nationalism and conservatism in the next ten years seems open to discussion. In the previous years, the Nationalist Movement Party had its votes highly affected from increasing authority of the Kurdish movement in political life and casualties occurring as consequences of terror (in other words, having its votes rise in reaction to these). After pretty much ending the terror, the public opinion started to perceive the Kurds as not willing to separate (in contrast with claims and displays of the state and the mainstream media during many years). Preserving its discourses without changing would seem difficult but necessary for the Nationalist Movement Party, being branded as “warmongering” and “the party feeding from the old reign of terror”.
For a society, which is obliged to send all of its sons off to military because of compulsory military service, especially after being convinced that the risk of separation of the country doesn’t exist, to continue supporting a party, in the future as they used to, that supports the old structure, in other words permanent war and terror, and has a very high possibility to halt the peace process if it comes to power, doesn’t seem quite possible. This situation, though not in the next couple of years but in the not-so-distant future, seems to cause the Nationalist Movement Party to head towards one of the options either to soften its discourses or to come to represent a rather dwindling small ultranationalist part of the population.
The future of the Kurdish political movement, which has to be represented by new parties instead of the parties that are closed constantly because of the antidemocratic implementations in the past, has not yet found its way. It can be said that the democratic initiative process towards Kurds, which is in the position of the single appreciated practice (though criticizing its main purpose and honesty and sincerity) by leftist opponents of the ruling Justice and Development Party, changed the perspective of Kurds towards the country and the state significantly.
Substantially opening ways to struggle politically for Kurdish rights without suffering oppressions legally and illegally (compared with previous years), especially in a few couple of years, make armed struggle considerably fade into the background. Of course it’s too early to say that this situation is irreversible. All these democratic acquirements may suddenly disappear in a situation of collapse of the relations between the Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan, who held the power mostly by himself and prepared to become President, and the Kurdish political movement. In such a case Turkey might return to a regime that imprisons its citizens with the accusation of supporting terror because of using a quite ordinary statement (as happened only 4 years ago to Selahattin Demirtaş, who is one of the leaders of Kurdish political movement and one of the 3 Presidential candidates).
However, an optimistic effect of the democratic initiative process over Kurds and Kurdish politics can be seen very clearly. In the last few years, having clearly stated that they don’t want to separate from Turkey and having shown they are really sincere about this issue with the decisions they took and their behaviour, the leaders of Kurdish politics are exposing their belief in the continuity of this process. Leaving aside the Peace and Democracy Party, identified with the Kurdish movement, and taking the decision to continue forward with the newly formed Peoples’ Democratic Party, aiming to address not only Kurds but libertarian leftists throughout Turkey, is one of the signs of this sincerity.
However the question of how non Kurdish libertarian leftist segments in Turkey approach this decision of the Kurdish political movement answered, is not clearly answered.
Here the process and results of the presidential elections, for Turkish politics, will stand as a turning point that will affect dominant political dispositions in the country in a lot of ways, not only in the short term, but also in the long term about all issues mentioned above.
First direct presidential election in the history of the Turkish Republic
The people of Turkey are going to elect their President directly for the first time ever in the history of the republic on the coming 10th of August (and also on the 24th of August, if a secondary round of election happens).
So far this was carried out by the parliament (indirectly) whose members are elected by the public. However, to need at least 20 signatures of representatives to be a candidate for the Presidential elections can be seen as a ruin of the old election system. Depending on the support of representatives to be a candidate for the Presidency it naturally caused the candidates to appear as “candidates of the political parties”.
After a process during which he had his most troubling days of his political carrier and such clear evidence about his and his ministers’ corruption came out, having arisen triumphant from the local elections four months ago, the Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan has decided to replace his friend Abdullah Gül (as he did for the prime ministry in the year of 2002), whom he held in the office of Presidency. This office has mostly ceremonial duties even if it is hierarchically at the top in Turkey’s political system. Erdoğan’s wish to take the Presidency to end his political career is a situation, which could be predicted years ago. Many authorized names of ruling Justice and Development Party members and some authors of pro-government media were saying time and time again that a “Presidency System”, which gathers both ceremonial authorities and authorities of the Prime Minister in itself rather than a “Presidency” that has just ceremonial authorities, is the best system.
Constitutional modifications were necessary for such a kind of structure and it was being thought that Tayyip Erdoğan was planning to be the first president of this new system after that constitutional modification.
Voice recordings that showed up within the last months (by leaking the recordings of the wire tapping of the internet, which was obtained by “the community”) after he fell out with “the religious community” that he calls a “Parallel Structure” (he means an illegitimate organization that infiltrated the state and can take and execute decisions free from the state’s legal process),the leader of which is Fethullah Gülen from the USA and made great contributions to Erdoğan to come to power and to keep it (at the end of the struggle with the military structure, which had the real power in the background of Turkey for many years). These recordings expose clearly for everybody who can look at it with objective eyes: him, his family and his ministers are the members of a great corruption network and the evidence acquired in the bribery and corruption operations connected with this, reveal the possibility of standing trial with accusation of corruption and being condemned if he lost the power.
It can be said that this situation is also effective for passing to plan B that can be summarized as being President first and trying to rise his powers later. This by giving up his possible first plan of taking the office of the newly formed and empowered Presidency after making constitutional modifications he wished, leaving the Presidential seat to his friend Abdullah Gül for a second 5 years, holding the head of his party and the seat of Prime Ministry.
Hence, according to Turkish laws, a president can only be put on trial for treason.
Erdoğan is going to win, but how?
The general opinion is dominating throughout the country that Tayyip Erdoğan will be President by winning this election.
For the occurrence of the opposite, nearly all the voters opposed to the government who are ideologically on the contrary edges need to have settled on the same person who will face Tayyip Erdoğan.
All those opposition voters, with the most extreme Turkish and Kurdish nationalists, the most religious and most secular, socialists and capitalists, libertarians and “status quo-ists” need to unite under the opinion of being dissent against Tayyip Erdoğan, by renouncing their ideological thoughts. Such a great coalition comprising of so many opposite thoughts, seems clearly impossible to come true without diminishing the numbers (even the total amount of votes of them together is close to 55 percent in the elections four months ago).
Consequently, the fundamental issue that is being wondered about and will shape the political structure of the country in the future is, in which round Erdoğan will be elected and what percentage of votes he will be elected with and what percentages his opponents will take. Though not insisting so much, Erdoğan’s greatest advantage is the modification of the “elections of the President directly by the people” by himself (his party) consulting the public (with referendum), approximately 5 years ago. Even at a referendum of which its result was so obvious(asking people if they want to elect their leader themselves or let this election about their leader to other people); the existence of an unreasonable main opposition that supports the “no” option with a great enthusiasm (and of course would lose by a wide margin) is one of the secrets of Erdoğan’s historical election successes.
The candidate that was nominated for this election by the parties, which opposed that election previously, will have a serious disadvantage in the eyes of voters.
The future of collaboration policy will also be voted
Being “the joint candidate” of the second and the third biggest parties of the country by the percentage of votes (8 minor political parties from very different political dispositions would join them later), for Ekmeleddin İhsanoğlu, former secretary-general of the Organization of Islamic Cooperation (OIC), the percentage of votes that he will receive from the elections will be determining for the future strategies and structures of the parties that will support him.
In the local elections four months ago, the total amount of rates of the parties that support İhsanoğlu, manages to break even with the total amount of votes of the ruling party. For İhsanoğlu, to take a total amount of votes as much as the votes of the parties that support him (or near to it) can be considered a great success for him even if he could not be elected.
But more important than that, in case of the occurrence of such a scenario, which is not quite possible, the policy of convergence and unification of many different political groups against Tayyip Erdoğan’s power will have shown that it might be successful. Such a kind of result will make the opposition parties head for a more active collaboration in the parliamentary elections of 2015 and the leaders to keep their seats. But this result won’t seem so possible.
If İhsanoğlu is supported by far below the total amounts of votes of the parties that support him (that means opposing voters didn’t participate in the election and Tayyip Erdoğan was elected with a very high percentage of votes), it is going to greatly shake the policy of the collaboration, and the seats of the leaders of the opposition parties.
Dilemma of Kurds
The position of Kurdish political movement in the Presidential elections is a little bit different.
It would be unjust to say that this movement is based on only Kurdish nationalism. It would be much truer to say that it depends on democratic values such as freedom and equality. The only political party in Turkey having adopted feminist values and having exposed this with the practices such as co-chairman system is the Kurdish movement and it is actually at the position of a natural opponent of Tayyip Erdoğan who is a conservative and seeking distance from democracy as he gets stronger.
It is possible to see clearly this opposition in the discourse of its representatives.
Despite the fact that, he nearly said no negative expression about his opponent İhsanoğlu during the presidential election process, Selahattin Demirtaş, co-chairman of Peoples’ Democratic Party and the candidate for presidential election, absolutely mentions about the substantial increase of Erdoğan’s family’s wealth during Erdoğan’s political career and allegations of corruptions about Erdoğan. But it can be said that a political structure came out, which Kurdish voters and representatives of the Kurdish political movement desperately wanted in the last ten years.
In case of Erdoğan’s fall from power, they have risks of losing all official and unofficial rights they acquired and turn back to the days in which they were mistreated unlawfully by the state. They are aware that Tayyip Erdoğan’s approach towards them, depends on such different political calculations and isn’t sincere and if the political calculations change, it may change quickly and negatively but they are also aware of their situation might be much worse just like the way it used to be in case of the second and the third major parties succeeding to take place of the ruling party and coming to power with a coalition. A seemingly desperate dilemma on the one hand, Kurds are being alleged of cooperating with Erdoğan and selling the libertarian opposition movement that came up in the Gezi Park protests.
However, even nominating their own candidate, not supporting İhsanoğlu in appearance, seems a wise opposing political manoeuver, which actualized with thoughts both not to give their own voters to Erdoğan in the first round and not to cause the “secular and conservative” (“Ulusalcı” and “Ülkücü”) Turkish nationalists turn towards Erdoğan because of the antipathy against them.
The voting rate that Demirtaş is going to take in the first round of the Presidential election carries great importance for the future of the Kurdish political movement. If Demirtaş takes a total amount of votes that is far above of approximate 7 percent, which is potential amount of votes of the Kurdish movement (which seems to be a realizable possibility); it seems that it will become a vanguard sign of success – manoeuvring an opening to Turkey as being “the party defending equality and freedoms” instead of being “the party defending Kurdish rights”.
The number of the votes that opponents of Erdoğan will receive, even if they wouldn’t win, will have consequences that will affect Turkey’s political future and especially the parties that supported them. While winning the election at the first round and outscoring his opponents will encourage Tayyip Erdoğan to be more dominant; winning at the second round with a slight difference will cause a waning of his role and authority in active politics.
It’s a subject of quite a different article about what might happen in case of a miraculous situation in which Erdoğan would not be elected; but thinking about such a scenario will probably be a waste of time.
Kazananı belli,sonucu belirsiz: Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
Dünyanın geri kalanıyla karşılaştırıldığında Türkiye’nin birçok konuda kendine has zıtlıkları vardır. Muhafazakar ideolojinin temsilcisi olan siyasi partinin, değişimi; bunun muhalifi olan başlıca partilerinse, statükoyu ve eski düzeni temsil ettikleri bir siyasi yapı; muhtemelen sadece Türkiye’ye özgüdür.Çok partili hayata geçilen 1945’ten beri hala oturmamış olan, sürekli arayış içerisindeki siyasi yapı, önümüzdeki belirsiz bir süre boyunca da belli temellere oturabilecekmiş gibi görünmüyor. Kurucu liderinin Cumhurbaşkanı seçilerek ayrılmasından sonra, iktidardaki lider odaklı siyasi partinin uzun vadeli geleceği henüz bir muamma… Cumhuriyetin kurucu partisi olan ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP), 1920’lerden günümüze geçirdiği onca değişimden sonra temsil ettiği kitlelerin ve ideolojilerin değişmez şekilde netleştiğini söylemek de çok doğru olmayacaktır. 10 sene sonra CHP’nin çizgisinin daha sol, sosyalist, özgürlükçü mü; yoksa daha sağ, milliyetçi, statükocu mu olacağını şimdiden söylemek neredeyse imkansız görünüyor. İlk bakışta yıllar geçse de çizgisini değiştirmiyor ve değiştirmeyecek gibi görünen ve temsil ettiği temel ideoloji Türk milliyetçiliği olan muhalefetteki ikinci parti konumundaki Milliyetçi Hareket Partisi için dahi; önümüzdeki 10 yıl içerisinde milliyetçilik ve muhafazakarlık konusunda nasıl bir yol izleyeceği tartışmaya açık görünüyor. Önceki yıllarda oyları Kürt hareketinin siyasi hayattaki temsil gücünün artmasından ve terör sonucu meydana gelen can kayıplarından oldukça etkilenen (yani bunlara tepki olarak oyları artan) MHP’nin, terörün neredeyse sona ermesi ve Kürtlerin ayrılmak konusunda (yıllar boyu devlet ve ana akım medyanın iddia edip, göstermeye çalıştığının aksine) hiç de hevesli olmadığının kamuoyu tarafından fark edilemeye başlanmasından sonra, söylemlerini değiştirmeden koruması halinde “savaş yanlısı” ve “eski terör düzeninden beslenen parti” damgalarını kalıcı olarak yemesi çok olası görünüyor. Zorunlu askerlik uygulaması yüzünden tüm erkek çocuklarını askere göndermek zorunda olan bir toplumun, hele ki ülkenin parçalanma riskinin olmadığına kanaat getirmesinin ardından, eski düzeni yani sürekli savaş ve terör halini destekleyen ve iktidara gelirse barış sürecini durdurma ihtimali çok yüksek olan bir partiyi, gelecekte de eskiden olduğu gibi desteklemeye devam etmesi pek olası görünmüyor.Bu durum, önümüzdeki birkaç yıl içerisinde değilse bile, çok da uzak olmayan bir gelecekte MHP’nin ya söylemlerini yumuşatmak zorunda kalması ya da iyice küçülerek aşırı milliyetçi küçük bir kesimin temsilcisi haline gelmesi seçeneklerinden birine yönelmesine neden olacak gibi duruyor. Geçmişteki anti demokratik uygulamalar yüzünden sürekli kapatılan partilerin yerine kurulan yeni partilerle temsil edilmek zorunda kalan Kürt siyasi hareketinin de geleceği henüz belirsiz görünüyor.İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin sol cephedeki muhaliflerinin (asıl amacını ve dürüstlük ve içtenliğini eleştirerek de olsa) takdir ettikleri tek uygulaması durumundaki Kürtlere yönelik demokratik açılım sürecinin, ülkedeki Kürtlerin ülkeye ve devlete bakışını önemli ölçüde değiştirdiği söylenebilir.Kürt hakları için, “hukuki” ve hukuk dışı şekillerde, baskı görmeksizin siyasi olarak mücadele etme yollarının (önceki yıllarla kıyaslandığında) büyük oranda açılmış olması, özellikle son birkaç yıl içerisinde silahlı mücadelenin oldukça geri plana düşmesini sağladı.Tabi ki bu durumun geri dönülmez olduğunu söyleyebilmek için henüz çok erken.İktidar gücünü büyük oranda tek başına elinde tutmakta olan ve Cumhurbaşkanı olmaya hazırlanan Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Kürt siyasi hareketiyle ilişkilerinin bir anda bozuluvermesi halinde, tüm bu demokratik kazanımlar bir anda ortadan kalkabilir ve (Kürt siyasi hareketinin liderlerinden ve 3 cumhurbaşkanı adayından biri olan Selahattin Demirtaş’ın daha 4 sene önce başına geldiği gibi) sarf edilen çok sıradan bir ifade yüzünden terörü destekleme suçlamasıyla hapis cezaları verilen bir düzene tekrar dönülebilir. Yine de demokratik açılım sürecinin Kürtler ve Kürt siyaseti üzerindeki iyimser etkisi çok açık şekilde görülebiliyor.Son birkaç yıldır, Kürt siyasi liderlerinin, Türkiye’den ayrılmak istemediklerini açıkça söylemesi ve aldıkları kararlar ve davranışlarıyla da bu konuda gerçekten samimi olduklarını göstermiş olmaları, sürecin sürekliliğine olan inançlarını da ortaya koymuş oluyor. Kürt hareketiyle özdeşleşmiş olan Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) bir kenara bırakılıp, yeni kurulan ve sadece Kürtlere değil, Türkiye’nin tamamında özgürlükçü sol kesimlere hitap etmeyi amaçlayan Halkların Demokratik Partisi (HDP) içerisinde yola devam etme kararı alınması, bu samimiyetin göstergelerinden bir tanesi. Kürt siyasi hareketinin bu kararına, Türkiye’deki Kürt olmayan özgürlükçü sol kesimlerin nasıl yaklaşacağı sorusunun henüz cevaplandığını söylemek çok doğru olmaz. İşte Cumhurbaşkanlığı seçim süreci ve sonuçları, Türkiye siyaseti açısından sadece kısa vadede değil, yukarıda bahsi geçen tüm konularda, ülkede hakim siyasi eğilimlerin geleceğini etkileyecek, uzun vadede de birçok açıdan dönüm noktası olacak gibi duruyor.
Cumhuriyet tarihinin ilk doğrudan Cumhurbaşkanı seçimi
Önümüzdeki 10 Ağustos’ta (ikinci tura kalması halinde 24 Ağustos’ta) Türkiye halkı cumhuriyet tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanı’nı doğrudan kendi seçecek.Bu daha önce, mensupları halk tarafından seçilen parlamento tarafından (dolaylı olarak) gerçekleştiriliyordu. Yine de, cumhurbaşkanı seçiminde aday olabilmek için en az 20 milletvekilinin imzasının gerekli olması, parlamentoya bağımlı eski seçim sisteminin bir kalıntısı olarak görülebilir. Cumhurbaşkanlığına aday olabilmenin en başta milletvekili desteğine bağlı olması, doğal olarak adayların “meclisteki partilerin adayları” olarak belirmelerine neden oldu. Siyasi kariyerinin en zor günlerini yaşadığı ve kendisinin ve bakanlarının yolsuzluklarıyla ilgili çok açık delillerin ortaya çıktığı bir sürecin ardından; 4 ay önceki yerel seçimlerden büyük bir zaferle çıkan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin siyasi yapısında hiyerarşik olarak üstte olsa dahi, büyük oranda törensel görevleri olan Cumhurbaşkanlığı makamında tuttuğu arkadaşı Abdullah Gül’le (2002 yılında Başbakanlık için yaptığı gibi) yer değişmeye karar verdi. Erdoğan’ın siyasi kariyerinin sonlarına doğru, devlet başkanlığı makamına geçmek istediği, yıllar öncesinden tahmin edilebilen bir durumdu. İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin birçok yetkili ismi ve hükümet yanlısı medyanın bazı yazarları, dönem dönem, sembolik yetkileri bulunan bir cumhurbaşkanlığı yerine, hem sembolik yetkileri hem de başbakanlık yetkilerini kendinde toplayan bir başkanlık sisteminin Türkiye için en doğru sistem olduğunu söylüyorlardı. Böyle bir yapı için anayasa değişikliği gerekiyordu ve Tayyip Erdoğan’ın bu anayasa değişikliğinden sonra yeni sistemin ilk devlet başkanı olmayı planladığı düşünülüyordu. Ancak geçtiğimiz aylar içerisinde kendisinin “paralel yapı” olarak adlandırdığı (devlet içine sızarak, onun hukuki işleyişinden bağımsız kararlar alıp uygulayabilen, gayri meşru bir organizmayı kastediyor) lideri Amerika’daki Fethullah Gülen olan ve kendisinin iktidara gelmesinde ve (yıllardan beri aslında Türkiye’nin arka planındaki gerçek iktidar sahibi olan askeri yapıyla mücadelesi sonunda) iktidarda kalmasında büyük katkıları olan dini cemaatle bozuşmasının ardından (bu cemaatin devlet içindeki yapılanması sayesinde elde ettiği telefon dinleme kayıtlarını internete sızdırmasıyla) ortaya çıkan ve kendisinin, aile üyelerinin ve bakanlarının büyük bir yolsuzluk şebekesinin üyesi olduğunu tarafsız gözle bakabilen herkes için açıkça ortaya koyan ses kayıtları ve bunlarla bağlantılı rüşvet ve yolsuzluk operasyonlarında elde edilen deliller; eğer iktidardan düşerse yolsuzluk suçlamasıyla yargılanıp hüküm giymesi ihtimalini ortaya çıkardı. Arkadaşı Abdullah Gül’e 2’nci bir 5 yıl daha Cumhurbaşkanlığı koltuğunu bırakarak, partisinin başında ve başbakanlık makamında kalıp, istediği anayasa değişikliklerini gerçekleştirdikten sonra, yeni oluşan geniş yetkili başkanlık makamına oturması şeklindeki olası planından vazgeçerek; önce Cumhurbaşkanı olma ve ardından yetkilerini artırmaya çalışma şeklinde özetlenecek B planına geçmesinde bu durumun da etkili olduğu söylenebilir. Nitekim, Türkiye yasalarına göre bir Cumhurbaşkanı, ancak vatana ihanet suçlamasıyla yargılanabilir.
Erdoğan kazanacak ama nasıl?
Ülke genelinde, Tayyip Erdoğan’ın bu seçimi kazanarak Cumhurbaşkanı olacağı konusunda genel bir kanaat hakim.Bunun aksinin gerçekleşmesi için, ideolojik olarak birbirine zıt uçlardaki hükümete muhalif seçmenlerin neredeyse tamamının Tayyip Erdoğan’ın karşısında kalacak olan aynı kişi üzerinde uzlaşmış olmaları gerekiyor. En koyu Türk ve Kürt milliyetçilerinin, en dindar olanlarla en laik olanların, sosyalist olanlarla kapitalist olanların, özgürlükçü olanlarla statükocu olanların; tüm bu zıt seçmenlerin, tüm bu ideolojik düşüncelerinden feragat ederek, tek ortak noktaları olan Tayyip Erdoğan’a muhalif olma fikri altında birleşmeleri gerekiyor. Bunca zıt görüşleri içeren, böylesine büyük bir koalisyonun (4 ay önceki seçimlerdeki oy toplamları yüzde 55’e yakın olsa dahi) fire vermeden gerçekleşmesi açıkça imkansız görünüyor. Sonuç olarak merak edilen ve ülkenin gelecekteki siyasi yapısını önemli ölçüde şekillendirecek olan temel konu, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı’na kaçıncı turda ve nasıl bir oy oranıyla seçileceği ve rakiplerinin ne kadar oy alabileceği. Pek üzerinde durulmasa da, Erdoğan’ın en büyük avantajı ise Cumhurbaşkanının doğrudan halk tarafından seçilmesi değişikliğinin, 5 yıl kadar önce, kendisi (partisi) tarafından ve halka sorularak (referandumla) gerçekleştirilmiş olması. Sonucu böylesine açık olan (insanlara kendi liderlerini kendilerinin seçmesini mi yoksa liderlerinin başkaları tarafından seçilmesini mi istediklerini soran) bir referandumda dahi; “Hayır” şıkkını büyük bir hevesle destekleyebilecek (ve tabii ki büyük bir farkla kaybedecek) kadar akılsız bir ana muhalefetin varlığı; Erdoğan’ın tarihi seçim başarılarının gizli sırlarından birisidir. Daha önce bu seçimin yapılmasına karşı çıkan partilerin, bu seçim için gösterdikleri aday; doğal olarak seçmen nazarında ciddi bir dezavantaja sahip olacaktır.
İşbirliği politikasının geleceği de oylanacak
Oy oranı olarak ülkenin 2’nci ve 3’üncü büyük partilerinin (onlara daha sonra çok farklı siyasi eğilimlerden 8 küçük parti de katılacaktı) ortak adayı olan İslam İşbirliği Teşkilatı eski genel sekreteri Ekmeleddinİhsanoğlu’nun seçimlerden alacağı oy oranı, onu destekleyen partilerin gelecekteki yapı ve stratejileri için de belirleyici olacak. Onu destekleyen partilerin 4 ay önceki yerel seçimlerde aldıkları oyların toplamı, iktidar partisinin oyuyla başa baş gelmeyi başarıyor. İhsanoğlu’nun kendini destekleyen partilerin toplam oy oranı kadar (ya da ona yakın) bir oy alması, Cumhurbaşkanı seçilemese bile onun için büyük bir başarı olarak değerlendirilebilir. Ancak bundan çok daha önemlisi; pek olası görünmeyen böyle bir senaryonun gerçekleşmesi halinde; “Tayyip Erdoğan’ın gücüne karşı çok farklı siyasi grupların yakınlaşması ve birleşmesi” politikasının gelecekte başarılı olabileceğini göstermiş olacak.Böyle bir sonuç, 2015’teki parlamento seçimlerinde, muhalefetteki partilerin çok daha aktif bir işbirliğine yönelmesini ve bunların şu anki liderlerinin koltuklarını korumasını sağlayacaktır.Ancak bu sonuç pek olası görünmüyor.Ortak aday İhsanoğlu’nun kendini destekleyen partilerin oy toplamalarının çok altında bir destek görmesi ise (ki bu durumda muhalif seçmenler büyük oranda seçime katılmadı ve Tayyip Erdoğan, çok yüksek bir oy oranıyla seçildi demektir) muhalif partilerin işbirliği politikasını ve muhalefetteki liderlerin koltuklarını temelden sarsacaktır.
Kürtlerin ikilemi
Kürt siyasi hareketinin Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki pozisyonu ise biraz daha farklı.Bu hareketin, salt Kürt milliyetçiliğine dayalı olduğunu söylemek haksızlık olacaktır.Temelde özgürlük ve eşitlik gibi demokratik değerlere bağlı olduğunu söylemek çok daha doğru olacaktır. Türkiye’de feminist değerleri benimsemiş ve eş başkanlık sistemi gibi uygulamalarıyla da bunu ortaya koyan tek siyasi parti olan Kürt hareketi, Tayyip Erdoğan gibi muhafazakar ve güçlendikçe demokrasiden uzaklaşan birinin doğal muhalifi konumunda aslında. Bu muhalefeti de temsilcilerinin söylemlerinde açıkça görmek mümkün. Halkların Demokratik Partisi eş başkanı ve cumhurbaşkanlığı adayı Selahattin Demirtaş, cumhurbaşkanlığı seçim süreci boyunca diğer rakibi İhsanoğlu hakkında, neredeyse hiçbir olumsuz ifade kullanmazken, hemen tüm konuşmalarında Erdoğan’ın siyasi kariyeri süresince ailesinin servetinin büyük oranda artmasına ve Erdoğan hakkındaki yolsuzluk iddialarına mutlaka değiniyor. Ancak neredeyse son 10 yıldır Kürt seçmenleri ve Kürt siyasi hareketinin temsilcilerini çaresiz bırakan bir siyasi yapının ortaya çıktığı söylenebilir. Erdoğan’ın iktidardan düşmesi halinde son yıllarda elde ettikleri resmi, gayri resmi tüm hakları kaybedip, tekrar eski ve devlet tarafından hukuksuzca mağdur edildikleri günlere dönme riskleri var. Tayyip Erdoğan’ın kendilerine yönelik yaklaşımının çok farklı siyasi hesaplara bağlı olduğunun, samimi olmadığının ve eğer siyasi hesapları değişirse anında ve zıt yönde değişebileceğinin farkındalar ancak muhalefetteki 2’nci ve 3’üncü büyük partinin iktidar partisini geçmeyi başarıp, bir koalisyonla iktidara gelmesi halinde durumlarının eskisi gibi çok daha kötü olacağının da farkındalar. Bu çıkmaz içerisinde çaresiz görünen Kürtler, bir taraftan da bazı Türk muhalifler tarafından Erdoğan’la işbirliği yapmak ve Gezi eylemleri sırasında ortaya çıkan özgürlükçü muhalif hareketi satmakla itham edilebiliyorlar. Oysa ki, kendi adaylarını çıkarıp İhsanoğlu’nu görünüşte desteklemiyor olmaları bile hem kendi seçmenlerini ilk turda da olsa Erdoğan’a kaptırmamak hem de İhsanoğlu’na destek verecek olan ulusalcı veya ülkücü Türk milliyetçisi seçmenlerin kendilerine duyduğu antipati yüzünden Erdoğan’a yönelmesine neden olmamak düşünceleriyle gerçekleşmiş akıllıca muhalif siyasi bir manevra gibi görünüyor. Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda alacağı oy oranı, Kürt siyasi hareketinin geleceği açısından da büyük önem arz ediyor. Demirtaş, eğer Kürt siyasi hareketinin potansiyel oy miktarı olan yaklaşık yüzde 7’nin çok üzerinde bir oy alırsa (ki bu gerçekleşebilecek bir ihtimal gibi görünüyor); “Kürt haklarını savunan parti” olmak yerine “eşitlik ve özgürlükleri savunan parti” olma yolunda Türkiye’ye açılma manevrasının başarılı olabileceğinin bir öncü göstergesi olabilecek gibi duruyor.
Erdoğan’ın rakiplerinin, kazanamasalar bile, alacakları oyların sayısının, Türkiye’nin siyasi geleceğini ve özellikle onları destekleyen partileri etkileyecek sonuçları olacaktır. Erdoğan’ın seçimi ilk turda ve rakiplerine fark atarak kazanması; onu daha otoriter olmaya teşvik edecekken; ikinci turda ve az farkla seçilmesi ise onun aktif siyasetteki rolünün ve ülke yönetimindeki otoriterliğinin azalmasına neden olacaktır. Seçilememesi gibi bir mucize durumunda ise neler olabileceği apayrı bir makale konusu ancak böyle bir senaryo üzerinde düşünülmesi muhtemelen vakit kaybı olacaktır.
1 Comment
Pingback: Kazananı belli,sonucu belirsiz: Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimleri - HistoryaNet